Blizna to następstwo przerwania ciągłości skóry w wyniku urazu czy też zabiegu operacyjnego. Każda blizna, a szczególnie w obrębie odsłoniętych części ciała, jest trudna do zaakceptowania. W przypadku operacji z zakresu chirurgii plastycznej i estetycznej nacięcia skóry planowane są w miejscach załamań i fałdów, tak by powstałe blizny były jak najmniej widoczne.
Proces prawidłowego gojenia rany składa się z kilku etapów następujących po sobie i okres powstawania blizny, jej modelowania i dojrzewania trwa od 6 do 12 miesięcy. Najczęściej blizna jest niewielkiej szerokości 2-3 mm, blada i nie wystaje ponad powierzchnię skóry otaczającej. Czasem jednak blizna nie goi się prawidłowo i w jej obrębie powstaje blizna przerostowa lub bliznowiec. Staje się ona wówczas twarda, pogrubiała, mało elastyczna i mocno zaczerwieniona powodując duży dyskomfort w postaci pieczenia i bólu.
Proces gojenia się rany z pozostawieniem trwałego śladu w postaci blizny zależy od wielu czynników, do których należą: przyczyna przerwania ciągłości skóry, lokalizacja, długość, kształt i przebieg cięcia oraz proces gojenia się rany. Dodatkowymi czynnikami są wiek i kolor skóry, jak również stan ogólny, choroby czy skłonności genetyczne. Każda rana, nawet u tej samej osoby, a zlokalizowana w innym miejscu może goić się inaczej. Oznacza to, że posiadamy indywidualne cechy gojenia się ran i powstawania blizn.
W celu uzyskania jak najmniejszej blizny pooperacyjnej można proces jej gojenia wspomóc różnymi metodami. Ten proces nazywamy „pracą nad blizną” czy „terapią blizn”. Oczywiście żadna z zastosowanych metod nie gwarantuje, że blizna po zakończonej terapii będzie niewidoczna, ale istnieją możliwości poprawienia jej wyglądu i uzyskania jak najlepszego efektu ostatecznego.
Każda rana zamienia się bliznę w okresie 2-4 tygodni od urazu czy operacji. Ważnym jest, by terapii blizn nie rozpocząć zbyt szybko ani też za późno.
Leczenie można rozpocząć już w pierwszym tygodniu pooperacyjnym. Wykorzystuje się do tego naświetlania lampą LED, stosując odpowiedni program na „świeże rany”. Naświetlania zaleca się 1-3 razy w tygodniu w pierwszym miesiącu po zabiegu.
Gdy rana zamieni się w bliznę, czyli w czasie, gdy odpadną wszystkie strupy, z reguły jest to drugi miesiąc po operacji, zaleca się specyfiki na blizny i masaże. Można stosować maści lub żele, najczęściej silikonowe, które wymagają codziennego wmasowania w bliznę lub plastry silikonowe, które naklejone na bliznę pozostawia się na kilka dni.
Warstwa silikonu na powierzchni blizny zabezpiecza ją przed utratą wody i wysychaniem. Skutecznie zmniejsza odczucie swędzenia i pieczenia, które często towarzyszy gojeniu. Dodatkowo na skórze tworzy warstwę ochronną przed działaniem czynników zewnętrznych.
Ważnym aspektem w procesie przebudowy blizny jest masaż. Oczywiście można go wykonać samodzielnie w ramach codziennej pielęgnacji szczególnie na twarzy, lecz warto skorzystać z profesjonalistów. Rehabilitanci podczas półgodzinnego masażu mogą „uruchomić” bliznę, co w znaczący sposób chroni przed powstawaniem zrostów a dodatkowo blizna szybciej staje się miękka i mniej bolesna.
W okresie miesiąca po operacji, gdy blizna jest już przebudowana można stosować laseroterapię. Zalecanych jest 3-5 sesji w ostępach 6-8 tygodni. Najczęściej wykorzystuje się laser frakcyjny CO2. Wiązka promieni laserowych działa hamująco na proliferację i przebudowę kolagenu a jednocześnie niszczy tkanki bliznowate, dając uczucie zmniejszenia napięcia tkanek.
W przypadku blizn przerostowych czy bliznowców najbardziej skuteczną w leczeniu jest sterydoterapia. Sterydy podawane są miejscowo w postaci zastrzyków w odstępach jednego miesiąca a wymaganych jest od 3 do 5 sesji.
Niestety terapia ta często daje miejscowe efekty uboczne w postaci bladej, zapadniętej blizny z przerostem naczyń krwionośnych i teleangiektazji.
Coraz częściej w terapii blizn wykorzystuje się bardziej inwazyjne metody jak mikronakłuwanie czy przeszczep tkanki tłuszczowej, w postaci nanofatu. Chętnie stosuje się obie techniki podczas jednego zabiegu.
Mikroneedling ma spowodować uszkodzenie i fragmentaryczne zniszczenie blizny oraz pobudzenie obecnych fibroblastów do produkcji kolagenu. Tkanka tłuszczowa natomiast jako materiał zawierający znaczną ilość multipotencjalnych komórek macierzystych, pobudza bliznę do przebudowy i odnowy.
Nie ma blizny idealnej. Każda blizna nawet najmniejsza, dla jednych osób może nie stanowić problemu, a dla drugich stać się dużym dyskomfortem natury psychologicznej, trudnym do zaakceptowania. Nie ma też jednej idealnej metody leczenia blizn. Dlatego też korzysta się z wielu technik, a największe szanse na uzyskanie dobrego i trwałego efektu ma terapia skojarzona.